LATAR BELAKANG TAMADUN
Tamadun
China terletak di Lembah Hwang Ho dan meluas hingga ke bahagian selatan
China. Perluasan kawasan ini bermula dengan kemunculan Dinasti Chin.
Kelahiran empayar yang pertama itu menandakan satu peningkatan dalam tamadun
China. Dinasti Chin bermula pada tahun 221 S.M. dan berakhir pada tahun 206
S.M.
Maharaja Shih Huang Ti merupakan pengasas Dinasti Chin dan beliau berjaya
memperluas jajahan takluknya hingga terbantuk sebuah empayar. Jajahan
takluknya amat luas sehingga ke Sungai Merah di Vietnam. Zaman empayar
merupakan zaman jajahan takluknya yang luas dapat disatukan di bawah sebuah
pentadbiran pusat.
|
PENINGKATAN TAMADUN
Secara umumnya, peningkatan tamadun merujuk
pada kemampuan manusia menggunakan pemikiran mereka mengawal dan menggunakan
sepenuhnya alam persekitaran untuk membentuk kehidupan yang lebih maju dan
kompleks. Peningkatan itu berkait secara langsung dengan kemahiran menghasilkan
idea-idea baru dalam memajukan dan meningkatkan cara hidup. Kemajuan tamadun
dapat diukur melalui pencapaian menusia dalam tiga aspek utama, iaitu Peningkatan Politik, Peningkatan Ekonomi dan Peningkatan Sosial.
Ø
PENINGKATAN POLITIK
Pemerintahan dan
Pentadbiran
Dalam tamadun China
perluasan kuasa telah mengubah pemerintahan berbentuk sistem feudal kepada
pemerintahan telah melahirkan empayar pada zaman Dinasti Chin dari tahun
221-206 S.M.. Pada masa ini, konsep raja telah bertukar kepada maharaja.
Pemerintahan oleh maharaja membolehkan pembentukan sebuah sistem pentadbiran
atau birokrasi awam yang terdiri daripada pegawai yang dilantik oleh maharaja.
Mereka yang dilantik terdiri daripada rakyat dan pelantikan tersebut dibuat
oleh sebuah jawatankuasa dalam sistem perkhidmatan awam, iaitu Hon Kao Tsu.
Pelantikan pegawai-pegawai ini diasaskan pada pencapaian mereka dalam
peperiksaan awam. Sistem ini diwujudkan pada zaman Dinasti Han dan diteruskan
oleh dinasti lain. Tokoh penting yang memainkan peranan dalam hal ini ialah Shi
Huang Ti.
Perundangan
Han Fei Tzu
Dalam tamadun China,
sistem perundangannya berteraskan dua prinsip utama, iaitu hukuman berat dan
bercorak kolektif. Teras undang-undang ini adalah daripada falsafah legalisme.
Undang-undang ini telah digubalkan dan diperkenalkan oleh ahli falsafah yang
bernama Han Fei Tzu pada zaman Dinasti Chin. Mengikut falsafah tersebut,
undang-undang yang tegas dan kukuh dapat mengawal tingkah laku manusia. Dalam
menjalankan undang-undang tidak harus wujud rasa belas kasihan. Undang-undang
dan penguatkuasaannya harus dipelihara tidak kira dalam apa jua keadaan. Ini
adalah perlu untuk membendung tidakan liar manusia, dan dengan sebab itu raja
mestilah memiliki kuasa yang utuh. Undang-undang yang berasaskan falsafah ini
bertentangan dengan undang-undang yang berteraskan ajaran Confucius yang
diamalkan pada zaman selapasnya, iaitu Zaman Dinasti Han dari tahun 206
S.M..-8S.M. Ajaran Confucius menekankan keperluan raja mempunyai pekerti baik
dan menjaga ke harmonian manusia serta masyarakat.
Perluasan
Kuasa Shih Huang Ti
Dalam Tamadun China,
perluasan kuasa juga telah membawa kepada kelahiran empayar pada zaman Dinasti
Chin, iaitu di bawah pemerintahan Shih Huang Ti yang telah berjaya menyatukan
seluruh kerajaan kecil di China. Shih Huang Ti memerintah secara autokratik,
iaitu tegas dan mutlak. Beliau juga telah menghapuskan kuasa golongan bangsawan
dengan melantik gabenor dan panglima tentera untuk mentadbir. Bagi
mempertahankan empayar China daripada serangan orang gasar, beliau telah
mengarahkan pembinaan Tembok Besar China.
Kejatuhan Dinasti Chin telah diganti dengan kemunculan Dinasti Han. Pada zaman
Dinasti Han kewibawaan Maharaja Han Wu Ti yang juga digelar sebagai Maharaja
Tentera telah berjaya memperluas kawasan takluknya melalui angkatan tenteranya
yang besar dan kuat. Antara kawasan yang berjaya ditaklukinya termasuklah
Sinkiang, Lembah Tarim dan Tutor di utara, Yang Tze, Kwangsi, dan Kwang Tung di
selatan. pada zamannya, pengaruh China telah tersebar ke Jepun dan Turkistan
serta keamanan dan kemakmuran negeri China telah berjaya diwujudkan.
Ø
PENINGKATAN EKONOMI
Dalam
bidang pertanian, sejak Zaman Dinasti Han lagi, tenggala telah diperkenalkan
untuk membuat batas tanaman, kolar kuda untuk membolehkan kuda menarik tenggala
kayu, kereta kuda, dan kereta sorong beroda, selain penyisir tanah. Pada zaman
Dinasti Tang, Song, Yuan, Ming, dan Ching, perkembangan terus meningkat dalam
penciptaan alat kegunaan pertanian. Sistem penenaman secara bergilir telah
diperkenalkan untuk menjaga kesuburan tanah. Kawasan bukit telah ditereskan
untuk pertanian pada zaman Dinasti Shang. Sistem pengairan seperti pembinaan
terusan telah dilaksanakan untuk memperoleh sumber air dalam pertanian
terkawal. Kawalan terhadap banjir juga telah diambil berat dengan menggunakan
terusan yang dibina.
Perusahaan logam dan perusahaan tembikar
telah berkembang sejak zaman Dinasti Han lagi. Hasil perusahaan tersebut
didagangkan ke kawasan di luar China dan Barat. Hasil ini mula-mula dibawa
melalui jalan darat, iaitu Jalan Sutera Darat dan kemudian melalui Jalan Laut
mulai Dinasti Tang. Buktinya terdapat tembikar China di tapak-tapak pelabuhan
kerajaan awal di kawasan-kawasan tersebut. Selain itu, barangan logam juga
telah didagangkan.
Hasil perusahaan China itu bukan sahaja didagangkan ke luar tetapi didagangkan
di negeri China sendiri. Di negeri China, muncul persatuan perdagangan yang
membawa kepada kelahiran golongan kelas pertengahan yang besar. Perkembangan
ekonomi yang pesat dicetuskan oleh perkembangan dalam sisitem perhubungan,
iaitu pembinaan jalan raya, jambatan, dan alat pengangkutan seperti kereta kuda
dan kereta lembu.
Ø
PENINGKATAN SOSIAL
Dalam tamadun China,
masyarakatnya menghargai pendidikan, perniagaan, dan kesusasteraan dengan
matlamat utama pendidikannya adalah untuk lulus peperiksaan awam kerajaan.
Terdapat tiga peringkat pendidikan, iaitu peedidikan rendah, menengah dan
tinggi. Pada peringkat sekolah rendah, pendidikan bertumpu pada kegiatan
mengenal dan menghafal tulisan ideogram dan sembillan buah buku suci tanpa
memahami maknanya. Pada peringkat menengah, tumpuan adalah terhadap karangan
dan sastera, dan pada peringkat tinggi pula tumpuannya adalah untuk menterjemah
buku suci.
Pendidikan di China lebih terjurus kepada kepentingan untuk pentadbiran.
Peperiksaan awam mengandungi tiga tahap, iaitu tahap pertama Hsiu Tai, tahap
kedua Chun-Jen, dan tahap ketiga Chin Shih. Tahap pertama setaraf dengan ijazah
pertama, tahap kedua setaraf dengan sarjana dan tahap ketiga setaraf dengan
doktor falsafah seperti yang terdapat pada zaman moden ini. Peperiksaan tahap
pertama dijalankan di daerah, tahap kedua di ibu kota daerah dan tahap ketiga
di ibu kota empayar yang bertempat di istana, iaitu di hadapan maharaja. Mereka
yang lulus tahap atau ijazah pertama yang berpeluang menjadi pegawai kerajaan
dan ijazah ketiga pula layak menjadi pendiik. Peperiksaan awam tahap ketiga,
diadakan tiga tahun sekali. Sistem peperiksaan awam China adalah yang tertua di
dunia.
SUMBANGAN TAMADUN
Teknologi pembinaan seperti yang digunakan dalam pembinaan
Tembok Besar China merupakan warisan yang dikagumi dan berharga sebagai sumber
pelancongan dan juga sumber contoh seni bina. Tamadun China juga mewariskan
teknologi membuat kertas dan tembikar.
Mercun
Semasa Dinasti Tang, mercun talah
diciptakan. Pada mulanya, mercun ini digunakan untuk meraikan sesuatu perayaan
sahaja. Kemudiannya, mercun digunakan secara meluas untuk peperangan.
Kompas
Kompas yang pertama juga
dicipta oleh penduduk China. Sebernanya, tujuan utama penciptaan tersebut
adalah untuk keagamaan sahaja. Kompas itu diperbuat daripada kayu dan sebatang
sudu magnet.
Setiap
tamadun juga meninggalkan hasil sastera yang masih dibaca dan dujadikan rujukan
hingga ke hari ini. Tamadun China juga tidak dikecualikan. Tamdun China
meninggalkan rekod sejarah dalam bentuk ensiklopedia, kisah perjalanan dan
matlumat geografi yang dapat digunakan sebagai sumber sejarah.
Confuicius
Selain itu, tamadun China juga
merupakan tempat kemunculan ajaran utama di dunia, iaitu Confucianisme dan
Taoisme. Ajaran Confunisme diasaskan oleh Confucius yang lahir pada sekitar 551
S.M. di negeri Lu (di Shantung). Beliau pernah menjadi pegawai kerajaan negeri
Lu. Namun demikian, beliau telah meletakkan jawatan dan telah mengembara untuk
menyebarkan ideanya kepada penduduk China. Masyrakat China telah menjadikan
ajaran ini sebagai kepercayaan dan tokoh Conficius telah disembah sebagai salah
satu dewa penting dalam masyarakat China. Secara umumnya ajaran ini menekankan
prinsip moral yang tinggi seperti perkemanusiaan (ren), kesusilaan (li), dan
ketaatan kepada ibu bapa (xiao). Untuk mencapai ketinggian moral ini, seseprang
itu haruslah mendapat pendidikan. Prinsip moral ini juga harus dipertegaskan
kepada semua lapisan mayarakat.
Lao
Tze
Salah satu lagi ajaran
yang penting dalam tamadun China ialah Taoisme. Ajaran ini muncul agak lewat
berbanding dengan ajaran Confuicianisme. Pengasas kepada ajaran ini ialah Lao
Tze. Beliau lahir di negeri Chu pada sekitar tahun 604 S.M.. Beliau juga pernah
bekerja di negeri Chou. Seperti Confucius, Lao Tze juga telah mengembara ke
luar untuk menyebar pengaruhnya. Beliau telah menghasilkan buku yang bertajuk
"Tao Te Ching" yang mengandungi idea falsafah Taoisme. Taoisme ini
pada asalnya berbentuk falsafah tetapi kemudiannya menjadi ajaran berbentuk
agama. Dasar ajaran ini lebih menumpukan konsep Tao yang bermaksud jalan.
Setiap tindakan akan ditentukan oleh Tao. Oleh sebab itu manusia tidak harus
bertindak terhadap apa-apa yang berlku. Keadaan ini dirujuk oleh Tao sebagai
tidak mengambil sebarang tindakan atau wu-wei. Jika manusia bertindak, maka,
perkara ini adalah bertentangan dengan prinsip wu-wei dan akan merosakkan
dunia. Oleh sebab itu Lao Tze tidak mnyetujui bahawa manusia boleh mengubah
sesuatu ke arah kebaikan.
No comments:
Post a Comment